Деч илаш праван, права шотыштат серьёзный, теве куд вате индийыште права правам уло."Марлан лектын, суртышто ӱдырамаш тудо гына лийын кодеш, кунам тудым йӱла почеш тудым пытартыш налалтеш."Тиде кино да ӱшанле ушан ӱдырамашым чӱчкыдын клише-влакым кучылтын, линий * сериалым падырашым, кузе тарванышашым ончыктенам, марий да посана
Заманчивый гынат тиде лийын кертшашым, кузе тидым тыглай кораҥдаш манын, мелодраме, мемнан телеэкран веле, кушко лӱдыкташ утларак чын лийыт.
Джйотсна (лӱмым вашталтыме) ик ӱдырамаш тыгай улыт. 2003 ийыште телым тудын шкемым шинчырлаш пӧръеҥ дене ушнен кылдалт, могай тудо айдеме тудо ача-авам ойырен налын, тидыже тудын деч кугу ӱшан да ончыкылык нерген шонен пыштышым. Мӱй тылзым нунылан кумылло лиеш, эсогыл круиз романтик кас кочкыш тич. Тиде жапыште тудым кузе марий костёл лийме годым аралыже да шкежат, тудым Джйотсна пор кыл ушем. Тудлан ӱшанен, кеч мом кок гана кугемын, икте-весым йӧраташ да пагалышт манын, уло кертмын, эсогыл икте-весе толын, шӱм-чон кузе родо-тукым, кунам-гынат. Мӱй тылзым эрта, да кажне кечын пашаш пӧртылын дуэт рутинный мӧҥгӧ пӧртылеш. Джйотсна чытен-чытыде вучат марий касым эртарыме жап шот дене ыле, но мучаш тудо чӱчкыдын толын, ятыр ситыше кодо, кас кочкышнам авызлаш манын, малаш вочмо деч ончыч. Джйотсна эсогыл родо-тукымжо да йолташыже-влак дене коштыныт. чузаев, надежда марий сурт гыч налме. Но чӱчкыдын марий лиймаш иземеш, пашаште проблема дене кылдалтын. Садыгак пост план-сӱан родо-тукым дене кас кочкыш чын огыл. Проблема чынак, чынак, ий гыч тӱҥалын, кунам Джйотсна ӱдыр ышта. Тудын марий сем да ача разочарованийже закон нуным палыме ыштынешт. Тудо эсогыл пӧръеҥланат торешланаш кучем ӱдыр, тудын нерген шагалрак тургыжланыза.
Эре Джйотсна нерген ушештарат"арам йомдарен"манын, наҥгайыш логалеш ӱдырыштым марий шӱлышеш ончен куштеныт.
Тудо эсогыл тудын каласе, тудын ончыкылык изи ӱдыржӧ мо лийын йӧным ыштен. Ӱзгар-влак деке у савыртышым нале, кӧ пала кунам марий джйотсна паша шотышто нерген. Тидлан лийын, тудым тудлан тидын нерген йодыт гын, мом ден посна мутлан, мыскылаш тӱҥалыт. Чыла тӱҥалын джйотсна ӱдыр-влак ончыза шке вийжым пӧлеклыш. Тудо вашке илыш йыр пӱтырналтше да тудын ӱдыржын, брак пиалан да тушто тудо марий кудалта. Чарныде марий дене пырля дуэтышт лектын, эсогыл тудым ешыште да функцийын корпоратив-влак налаш тореш лийын. Тиде илыш Джйотсна сакымаште илыш, капем да чонем дене ончалмаште ынде латкок ий утла шалатен. Кунам ик пӧртыштӧ тудо эҥертыш, ава тӧртык, колынам, Джйотсна мӧҥгӧ каяш шонет. Ача-ава пӧрт гыч пӧртылеш, тудо, тудо лиеш тӱкылымӧ омса дене вашлие. Тудо марий каласкалыш, нуно мо лийын мо дене тудо илыше да ача-ава ола гыч улыда, тыге нуным кеч-могай сӱан лийше случай семын ондаленыт. Инцидент джйотсна сургыктен кода.
Тудын ача-аваже тудын деке толшо-влакын полышыштлан эҥерташ темлен да тудым йӧратен перегыше, кучедалме годым тудо налаш манын, тудын илыш йогынжо кӱлеш.
Тиде жапыште тудо марийын праваже верч кучедалме судышто тудо нигунам ок йод.
Шуко мут нерген ойлет гынат, сӱан конда манын, шып лийме нерген правам чӱчкыдын ме, ме закон почеш тудо лийшаш. “Молгунамсе семын, лийшаш улыт нерген увертара кажне ӱдырамаш, молан манаш гын, законодательстве почеш, нуно чыла правам уло статья, кусарыме, але тарман, ушнымо годым алимент налын кертын огыл да йодеш. Нунын ешышт кугу лийын гынат полыш лиеш кертдыме эмоцийышкыже але сусырген кертеш, шкеж деч шке икшывыжлан алиментым уло да нуно суд ончыко ошкылым ыштеныт. Нуно тиде кугу, манын финанс марий курсым шкем кучымо нерген, тидын шотыштак ужам, кузе тыгай тӱлыдымӧ налог, банк да кӱ кӱмӧ тылзе еда пуалтеш", - маныт Сударшан Рэй адвокат, юрист дели марий палат. Воштылмо права - собственностьлан права улшо чыла стерадиан тудын ватыже, окса да пӧлекым пуымо деч вара тудын марте мо да ушныза. Правам собственностьышто улшо стерадиан вате, марий родо-тукым уло тудо але тудо гынат полыш лиеш. Правам илыш - ватылан ешым пӧртыштӧ илаш правам уло, кушто марий-влак илат, ала шке шотшо дене, молан толшо тукым тиде сурт, еш пырля пӧрт, пӧртым арендыш налаш але шке пӧртшӧ лийын. Права шотышто кугу - лийже ӱдыр але вес пашаш индус-влакын марий ӱдырым налын огеш керт, тудо юридический гын, ойырлымем ок шотлалт. Марий яжарланымаш титаклаш тӱҥалын кертме гын, тудым весе дене марла лекше ӱдырамаш-влак шотышто. Тыгак тудо пелашыж дене ойырлымо амалым шотыш кӧ тудым пуаш праван улыт.
Права дене шке илышыжым шке лӱмнерыштым деке пагалыме шижмашым - вате налаш праван шке илышышт дене илат да лӱмнерыштым тыгай образын илышыжым илен, тудын родо-тукым да марий мо лийын.
Эрыкан деч посна тудо тыгак уш-акылым да чытышым лияш праван улыт. Марий права куча - тудо илышыштыже кӱкшыт дене йонештараш тунемат вате марийжылан келшен илаш правам уло илымаш сай кӱкшытыш йодеш. Алиментым права - ийготыш шудымо йоча-влакым ашнаш шке мариет да ватем улыт. Ватыж дене ыштен налаш огеш керт гын, илен марий финанс полыш лиеш. Коктынат финанс огеш керт гын, ача-ава, кова-коча нунын деке энертен кертам гын, йочам аралыме манеш. Тыгак ийготыш шудымо икшыве-влакын правашт уло погын ужашыж югышто йодеш. “Утларакше ӱдырамаш-влак, ушныза мер налаш тырше утлаш тудын правовой лаштыкым лудшо-влак. Кунам ситуацийым чытен гына лиеш, шуко шке ача-аваж деке пӧртылмеке, яра пуалтеш.
Эн сай гыч тӱнал шке правашт ден порысышт лийын нерген палдарен, а ок ӧкынӧ, молан тыге ыштен огыл.
Те вет тудлан илышыште лийше пӧлеклен катушкеш тичмаш илыш, йӧслане тымык огыл. Пеҥгыде те кевытыште чмт тергымаш ӧрмашанжым? Ужалена мыланна уло, мо кӱлеш - чыла, мом те тыште налын да мер илышыштыже кугу кышам-йырысе пӱртӱс ышта.
